L-aħħar Indiċi tal-Prezzijiet bl-Imnut (RPI) għal April juri inflazzjoni li qed telgħet għal 2.4%, u jikkonferma li l-pressjonijiet fuq il-prezzijiet qed jerġgħu jissikkaw fuq il-familji Maltin. Filwaqt li dan jista’ jidher moderat f’termini numeriċi, hu daqqa ta’ ħarta għall-familji li diġà ma jistgħux ilaħħqu u li ma żammewx il-pass maż-żieda fl-ispejjeż.

Ir-realtà wara din iċ-ċifra hija serja. L-ispejjeż tax-xirjiet mis-supermarkets qed jogħlew, il-kera qed tkompli tiżdied, u s-servizzi ta’ kuljum qed isiru aktar għaljin. Għalkemm Malta ħarset lill-popolazzjoni tagħha mix-xokkijiet tal-enerġija billi ssussidjat l-elettriku, l-ilma u l-fjuwil, dan ftit li xejn jagħmel biex jikkumpensa għall-inflazzjoni f’oqsma oħra li jħallu impatt fuq il-kwalità tal-ħajja tan-nies.

Dak li qed naraw huwa t-tmermir bil-mod tas-saħħa tal-pagi, speċjalment fost dawk li għandhom dħul baxx u medju. Il-mekkaniżmu eżistenti ta’ aġġustament tal-għoli tal-ħajja (COLA), filwaqt li huwa kruċjali, huwa limitat fil-kapaċità tiegħu li jiġġieled l-impatt immedjat u kumulattiv taż-żieda fil-prezzijiet. Sakemm jibda jaħdem, ħafna familji jkunu diġà ħassew l-l-għafsa. F’dan il-kuntest, il-UHM Voice of the Workers tibqa’ ssostni li ż-żieda fil-COLA trid tiġi eżentata mit-taxxa fuq id-dħul. Miżura bħal din tiżgura li l-valur sħiħ tal-aġġustament jasal għand il-ħaddiema. Huwa mod sempliċi kif jittaffa xi ftit mill-piż tal-għoli tal-ħajja mingħajr il-bżonn ta’ sussidji jew tul ta’ żmien.

Din il-proposta jixirqilha konsiderazzjoni serja. Tirrappreżenta mod responsabbli u soċjalment ekwu biex tissaħħaħ ir-reżiljenza tal-familji fid-dawl tal-inflazzjoni.

Lil hinn minn dan, madankollu, hemm sfida usa’. Malta trid tindirizza l-muturi strutturali tal-inflazzjoni – kompetizzjoni limitata fis-suq, pressjonijiet fuq l-akkomodazzjoni, u nuqqas ta’ qbil bejn il-ħiliet u l-pagi fis-suq tax-xogħol. Dawk li jfasslu l-politika, min iħaddem, u t-trade unions kollha għandhom rwol x’jaqdu fil-bini ta’ ekonomija aktar bilanċjata u inklużiva.

Il-unions, għandhom ikomplu jagħmlu pressjoni għal pagi ġusti, kuntratti siguri, u karrieri sostenibbli, speċjalment f’setturi li jiddependu ħafna fuq ċittadini ta’ pajjiżi terzi u jiffaċċjaw nuqqas kroniku ta’ staff. In-negozjar kollettiv jibqa’ wieħed mill-aktar għodod effettivi biex jiġi żgurat li ż-żieda fil-produttività tissarraf f’livelli ta’ għajxien aħjar.

L-inflazzjoni tista’ tkun qed tiżdied bil-mod aktar milli tiżdied—iżda l-effetti tagħha diġà qed jinħassu. Irridu naġixxu issa biex nipproteġu lill-aktar vulnerabbli, nipprevjenu t-tkabbir tal-inugwaljanza, u nippreservaw il-koeżjoni soċjali ta’ Malta. L-eżenzjoni tal-COLA mit-taxxa fuq id-dħul mhijiex soluzzjoni mirakoluża, iżda huwa pass fid-direzzjoni t-tajba.