Il-Parlament u l-Kunsill laħqu ftehim proviżorju dwar l-estensjoni tal-miżuri ta’ liberalizzazzjoni tal-kummerċ għall-Ukrajna fl-isfond tal-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja.

Is-sospensjoni temporanja tad-dazji ta’ importazzjoni u l-kwoti fuq l-esportazzjonijiet agrikoli Ukreni lejn l-UE se tiġġedded għal sena oħra, sal-5 ta’ Ġunju 2025, biex tappoġġja lill-Ukrajna fil-gwerra ta’ aggressjoni kontriha mir-Russja.

Il-Kummissjoni tista’ tieħu azzjoni malajr u timponi kwalunkwe miżura li tqis meħtieġa jekk ikun hemm tfixkil sinifikanti fis-suq tal-UE jew is-swieq ta’ pajjiż wieħed jew aktar tal-UE minħabba importazzjonijiet mill-Ukrajna.

Ir-regolament jipprevedi wkoll waqfien ta’ emerġenza għal prodotti agrikoli partikolarment sensittivi, jiġifieri tjur, bajd, u zokkor. Il-MPE assiguraw li l-espansjoni ta’ din il-lista biex tinkludi prodotti oħra fosthom qamħirrum u għasel. Huma kisbu wkoll impenji sodi mill-Kummissjoni biex tieħu azzjoni jekk ikun hemm żieda qawwija fl-importazzjoni tal-qamħ mill-Ukrajna. Il-perjodu ta’ referenza biex jiskatta l-waqfien ta’ emerġenza se jkun l-2022 u l-2023, li jfisser li jekk l-importazzjoni ta’ dawn il-prodotti jaqbżu l-volumi medji ta’ dawn is-sentejn, it-tariffi jerġgħu jiġu imposti. In-negozjaturi tal-PE żguraw ukoll li l-Kummissjoni taġixxi aktar malajr – fi żmien 14-il jum minflok 21 jum – jekk jintlaħqu livelli ta’ attivazzjoni għas-salvagwardji awtomatiċi.

Il-passi li jmiss

Il-Parlament u l-Kunsill issa se jkollhom jagħtu l-kunsens finali tagħhom lill-ftehim proviżorju. Is-sospensjoni attwali tiskadi fil-5 ta’ Ġunju 2024. Ir-regolamenti l-ġodda għandhom jidħlu fis-seħħ immedjatament wara din id-data ta’ skadenza.

Sfond

Il-Ftehim ta’ Assoċjazzjoni UE-Ukrajna, inkluża z-Zona ta’ Kummerċ Ħieles Profonda u Komprensiva, żgura li n-negozji Ukreni jkollhom aċċess preferenzjali għas-suq tal-UE mill-2016. Wara li r-Russja nediet il-gwerra ta’ aggressjoni tagħha, l-UE daħħlet fis-seħħ miżuri ta’ kummerċ awtonomi (ATMs) f’Ġunju 2022, li jippermettu aċċess mingħajr dazju għall-prodotti Ukreni kollha lejn l-UE. Dawn il-miżuri ġew estiżi b’sena fl-2023. F’Jannar, il-Kummissjoni tal-UE pproponiet li d-dazji tal-importazzjoni u l-kwoti fuq l-esportazzjoni Ukreni għandhom jiġu sospiżi għal sena oħra. Għall-Moldova, miżuri simili ġew estiżi għal sena oħra wara li l-miżuri attwali jiskadu fl-24 ta’ Lulju 2024. Ir-Russja deliberatament immirat lejn il-produzzjoni tal-ikel tal-Ukrajna u l-faċilitajiet ta’ esportazzjoni tal-Baħar l-Iswed biex iddgħajjef l-ekonomija tal-pajjiż u thedded is-sigurtà globali tal-ikel.