Valletta, Malta – August 28, 2018: Tourists and locals walk along the Republic Street, the main street of the city

Fl-aħħar xhur, is-sentiment kollettiv f’Malta kien imtappan minn sens persistenti ta’ diżappunt rigward id-direzzjoni li qabad il-pajjiż. L-aħħar stħarriġ tal-Eurobarometer, li jiġbor fih il-fehmiet ta’ 506 persuna li  kienu jgħixu f’ Malta matul Frar, jitfa’ dawl fuq xenarju fejn l-ottimiżmu jitħabat biex jikseb saqajh fost sfond ta’ inċertezza.

L-istatistika tpinġi stampa kemxejn negattiva: bi kważi nofs il-popolazzjoni tesprimi tħassib li Malta ma qabditx direzzjoni tajba, u b’terz biss jesprimu perspettiva pożittiva. Madanakollu, dan is-sentiment jimmarka tibdil sinifikanti minn sena qabel, fejn kien hemm bidla qawwija dwar id-direzzjoni ta’ Malta fejn dawk li ma jaqblux kienu niżlu minn 65% għal 28%.

Minkejja dawn ix-xejriet negattivi f’Malta kien hemm sinjali ta’ ottimiżmu meta mqabbla mal-kumplament tal-UE. Filwaqt li f’Malta hawn  ċertu tħassib, is-sentiment prevalenti madwar il-kontinent jindika diżillużjoni usa’ b’60% tal-Ewropej li mhux kuntenti bid-direzzjoni ta’ pajjiżhom.

Interessanti l-fatt li filwaqt li l-Maltin għandhom riżervi dwar il-futur kemm fuq livell nazzjonali u dak Ewropew, huma jibqgħu partikularment pożittivi dwar iċ-ċirkostanzi personali tagħhom. Dan is-sentiment jinħass b’mod partikolari fost iż-żgħażagħ, u jenfasizza reżiljenza ġenerazzjonali quddiem il-problemi.

Madankollu, il-prospetti ekonomiċi itappnu dan l-ottimiżmu personali. Porzjon sinifikanti ta’ dawk li wieġbu qalu li f’Malta jistennew tnaqqis fir-ritmu ekonomiku, li jirrifletti t-tħassib dwar il-futur madwar l-Ewropa. Ir-realtà hija li filwaqt li l-individwi jistgħu jibqgħu jittamaw dwar il-futur fuq livell personali, indikaturi ekonomiċi usa’ jpinġu stampa inqas pożittiva.

Waħda mill-affarijiet li l-iktar qed tqanqal  tħassib hija t-tnaqqir tal-fiduċja fid-demokrazija ta’ Malta. Maġġoranza sostanzjali tesprimi nuqqas ta’ sodisfazzjon bl-istat tad-demokrazija, sentiment li ra żieda notevoli fl-aħħar snin. Din id-diżillużjoni tenfasizza l-ħtieġa urġenti għal riformi sistemiċi biex terġa’ tinkiseb il-fiduċja fl-istituzzjonijiet u l-proċessi demokratiċi.

Madankollu, hemm ukoll sinjali pożittivi. L-impenn tal-elettorat jidher li qed jiżdied fost sinjali  li hemm iktar li se jivvutaw, u dan jindika rikonoxximent dejjem jikber tar-rwol ċentrali tal-parteċipazzjoni demokratika fit-tiswir tal-futur ta’ Malta. Barra minn hekk, maġġoranza kbira tirrikonoxxi l-impatt tanġibbli tal-azzjonijiet tal-UE fuq il-ħajja tagħhom ta’ kuljum, u tenfasizza r-rabtiet ta’ Malta max-xenarju Ewropew usa’.

Il-politiki ekonomiċi li jrawmu t-tkabbir inklużiv, flimkien ma’ prattiki trasparenti ta’ governanza, jistgħu jservu ta’ xprun għall-bini mill-ġdid tal-fiduċja u jnisslu ottimiżmu għall-futur f’Malta. Barra minn hekk, inizjattivi mmirati lejn it-tisħiħ tal-parteċipazzjoni ċivika u t-tisħiħ tal-istituzzjonijiet demokratiċi huma indispensabbli fit-tfassil ta’ pjan biex Malta tkun aktar reżiljenti u jitkattar il-ġid. Fi żminijiet ta’ inċertezza, hija l-għaqda u d-determinazzjoni li jmexxu lill-poplu lejn orizzonti isbaħ.