Is-sensibilizzazzjoni, l-edukazzjoni u l-għarfien dwar liema kontenut jista’ jitqiegħed online b’mod sikur huma kruċjali għall-emanċipazzjoni u s-sikurezza fid-dinja diġitali, enfasizzaw il-kelliema waqt diskussjoni pubblika fil-Belt Valletta.

Politiċi, esperti legali u fl-industrija, akkademiċi u influencers, ħadu sehem fid-diskussjoni pubblika In-Nisa fl-Era Diġitali: Sigurtà u Setgħa organizzata mill-Uffiċċju ta’ Kollegament tal-Parlament Ewropew f’Malta. Din saret bħala parti mill-ġimgħa għall-ugwaljanza bejn is-sessi li l-Parlament Ewropew qed jimmarka madwar l-UE kollha.

Il-kelliema qablu li biex jitnaqqas id-distakk li għadu jeżisti bejn il-ġeneri fis-suġġetti STEM u l-ħiliet tal-IT jeħtieġ bidla fil-mentalità tradizzjonali li s-suġġetti teknoloġiċi huma għas-subien.

“In-nisa f’Malta issa qed joqorbu lejn l-istess livell tal-irġiel f’livelli ta’ ħiliet bażiċi u intermedji, iżda għad hemm bżonn ta’ progress,” innotat Abigail Aquilina, Maniġer għall-Iżvilupp tan-Negozju u s-Sensibilizzazzjoni f’Tech.mt.

“Il-problema tinqala’ fir-rigward ta’ ħiliet avvanzati u impjiegi ta’ livell ogħla,” innotat Marthese Vella, Uffiċjal Kap tat-Teknoloġija għall-Grupp AX u promotur tal-Kamra tal-Kummerċ ta’ Malta tal-karrieri fl-ICT fost in-nisa. “Tajjeb li ninnutaw li l-karrieri fl-ICT joffru livell ta’ flessibbiltà tali li n-nisa fil-maternità għandhom iħossuhom mħeġġa pjuttost milli skoraġġuti milli jfittxu dawn bħala qasam professjonali”.

Hemm ħafna x’wieħed jagħżel f’termini ta’ taħriġ fil-ħiliet tal-ICT f’Malta iżda kemm il-mentalità kulturali kif ukoll in-nuqqas ta’ informazzjoni dwar l-għażliet jistgħu jkunu qed iżommu lin-nisa lura.

“Fl-edukazzjoni, il-kwistjoni kumplessa kbira hija l-mentalità kulturali. In-nisa għandhom talent tekniku daqs l-irġiel, hija mentalità antika li wieħed jemmen li l-irġiel huma aktar maqtugħin għal karrieri relatati mat-teknoloġija,” enfasizzat Dr Vanessa Camilleri, akkademika fid-Dipartiment tal-Intelliġenza Artifiċjali tal-Università ta’ Malta. “9 % biss tal-gradwati tagħna fit-teknoloġija huma nisa”. Hija nnotat li “10 snin ilu konna qed ngħallmu lin-nies kif jiktbu l-kodiċi, issa għandna t-teknoloġija biex nagħmlu dan, għalhekk jeħtieġ li ngħallmu lin-nies jaħsbu”.

“Uża l-IA bħala għodda, u uża l-ħsieb kritiku,” qalet l-Onor. Claudette Buttigieg, li enfasizzat il-ħtieġa għal approċċ edukattiv li jgħallem u jħeġġeġ lill-istudenti jaħsbu għalihom infushom.

Il-Membru Parlamentari Maltija nnotat l-importanza tal-liġijiet li jaġixxu bħala deterrent għal ċerta mġiba u enfasizzat l-importanza tal-implimentazzjoni tal-liġijiet.

Il-liġijiet jeħtieġ li jinkludu multi li huma “aktar minn twiddiba ħafifa” innotat Dr Claire Cassar, avukat li tispeċjalizza fl-ICT u l-Privatezza tad-Data, li nnotat ukoll id-diffikultà biex jinkiseb rimedju.

Il-liġijiet tal-UE u l-iżviluppi internazzjonali mir-“regoli tal-Intelliġenza Artifiċjali, għall-Att dwar is-Servizzi Diġitali, għad-direttiva dwar il-Vjolenza Kontra n-Nisa, u l-firma tal-UE tal-konvenzjoni ta’ Istanbul“, huma kollha għodod biex jiġu identifikati u protetti d-drittijiet tagħna, innotat l-eks MPE Dr Josianne Cutajar.

“Meta n-nisa fl-isfera pubblika jiġu kkritikati, jintużaw immaġni sesswali. L-irġiel huma kkritikati b’mod differenti. In-nisa m’għandhomx ikunu soġġetti għal lingwaġġ sessist,” qalet Dr Cutajar. “Id-Direttiva dwar il-Vjolenza Kontra n-Nisa tipprovdi rikors dwar kif wieħed ifittex għajnuna legali u jikseb it-tneħħija ta’ immaġni online”.

Is-sikurezza online tinkludi passi bażiċi iżda importanti li għandhom jittieħdu, deskritti mis-Sinjura Vella bħala passwords b’saħħithom, awtentikazzjoni b’żewġ fatturi, politiki u settings tal-privatezza. “F’każijiet ta’ fastidju online: ħu ritratti tal-iskrin u rrapporta, lill-pjattaformi, bħal Facebook, li għandhom il-politika tal-imblukkar tagħhom stess, u wkoll lill-pulizija jekk is-sitwazzjoni tkun verament ħażina. Tiżvelax informazzjoni personali sensittiva, u jekk tagħmel hekk, kun ċert li taf min qiegħed jirċieviha”.

“19% tal-popolazzjoni dinjija nsterqitilha l-identità tagħha,” wissiet l-influencer u eks preżentatur tar-radju Trudy Kerr. “Is-sena l-oħra nsterqu 3 biljun identità u ġew ippubblikati fuq id-dark web. Għandna nirrifjutaw il-cookies. Kull immaġni fuq l-internet qiegħda hemm għal dejjem, inklużi ritratti tat-tfal tagħna. Kemm hemm tjubija fuq l-internet, hemm ukoll dinja sħiħa li hija inqas onorabbli”.

“Is-soluzzjoni mhijiex li nitbiegħdu mill-pjattaformi, iżda li l-politiċi jimbuttaw għal aktar kontroll,” innotat Dr Camilleri. “L-għarfien meta tiġi kondiviża d-data huwa ta’ importanza kbira: il-kondiviżjoni konxja”. 

Id-diskussjoni f’Malta kienet parti minn sensiela ta’ avvenimenti dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi li saru fil-Parlament Ewropew fi Brussell u madwar l-Ewropa.

Sfond:

L-Att dwar l-IA huwa l-ewwel qafas legali li qatt sar dwar l-IA, li jindirizza r-riskji tal-IA u jpoġġi lill-Ewropa f’pożizzjoni li jkollha rwol ewlieni globalment. Ir-Regolament(UE) 2024/1689 jistabbilixxi regoli armonizzati dwar l-intelliġenza artifiċjali u jipprovdi lill-iżviluppaturi u lill-amministraturi tal-IA b’rekwiżiti u obbligi ċari rigward użi speċifiċi tal-IA. Fl-istess ħin, ir-regolament ifittex li jnaqqas il-piżijiet amministrattivi u finanzjarji għan-negozji, b’mod partikolari l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs).

L-Att dwar is-Servizzi Diġitali, id-DSA,  jiżgura li s-servizzi diġitali kollha li nużaw, speċjalment l-hekk imsejħa “Pjattaformi Online Kbar Ħafna” bħal Instagram, Snapchat, TikTok, YouTube u “Magni tat-Tiftix Online Kbar Ħafna” bħal Google jew Bing, jagħmlu l-almu tagħhom biex jipproteġu d-drittijiet tal-utenti, iżommuna sikuri u jwaqqfu t-tixrid tal-kontenut illegali jew mhux xieraq. Id-DSA jkopri tipi u daqsijiet differenti ta’ servizzi online li jintużaw minn kull persuna fl-Unjoni Ewropea, irrispettivament minn fejn ikun ibbażat is-servizz. Dan jistabbilixxi regoli aktar stretti għas-servizzi l-kbar. Id-DSA jiżgura li l-pjattaformi online jikkunsidraw l-impatt tas-servizzi tagħhom fuq materji importanti pereżempju elezzjonijiet ġusti, is-sikurezza pubblika, il-benesseri mentali u fiżiku tal-utenti, u l-vjolenza abbażi tal-ġeneru.

Links utli:

Messaġġ dwar l-ugwaljanza bejn il-ġeneri mill-President tal-PE Roberta Metsola